Maliyyə və mühasibat uçotu, iş dünyasının əsas anyayışlarından iki əsas və ayrılmaz hissədir. Hər iki proses şirkət və təşkilatların idarə olunması və maliyyə proseslərinin tənzimlənməsi üçün əhəmiyyətlidir, lakin hər ikisi müstəqil və özünəməxsus prosesləri ifadə edir. Ancaq bu iki terminologiyanın adlandırılması bir çox insanlar arasında qarışıqlığa səbəb olur. Bu blogda, maliyyə və mühasibat uçotu arasındakı əsas fərqləri və hər birinin mühüm rolunu ətraflı şəkildə izah edəcəyik.
Maliyyə Uçotu
Maliyyə uçotu (Financial Accounting), əsasən bir şirkətin və ya təşkilatın maliyyə icrasının təhlil edilməsi və informasiya paylaşılması məqsədi ilə həyata keçirilir. Maliyyə uçotunun əsas üç məqsədi var:
Məlumat təmin etmə
Maliyyə uçotu, işin və ya şirkətin maliyyə məlumatlarını xarici tərəfdaşlarla, o cümlədən investorlar, kreditçilər, və qanuni orqanlarla bölüşür. Bu məlumatlar, şirkətin vəziyyətini qiymətləndirmək və şirkətə investisiya etmək üçün lazımi məlumatları təmin edir.
Maliyyə icrasını qiymətləndirmə
Maliyyə uçotu, şirkətin gəlirini, xərclərini, aktivlərini və pasivlərini əks etdirən finansal hesabatlar hazırlayır. Bu hesabatlar, şirkətin ümumi maliyyə naliyyətlərini qiymətləndirir və lazımi məlumatları təmin edir.
Qanuni tələblərə uyğunluq
Maliyyə uçotu, qanuni tələblərə və qanuni tənzimləmələrə riayət etməyi təmin edir. Şirkətlər, maliyyə hesabatlarını qanuni şərtlərlə uyğun şəkildə hazırlamalıdır. Bu, şirkətlərin hüquqi norma və standartlara riayət etməsini təmin edir.
Mühasibat Uçotu
Mühasibat uçotu (Management Accounting) isə bir şirkətin daxili maliyyə proseslərinin idarə olunmasına kömək edir və daxili məlumatları təşkil edir. Bu, şirkətin daxili əməliyyatları, büdcələnməsi, sərmayələşdirilməsi və icrasının tənzimlənməsi üçün istifadə olunur. Mühasibat uçotunun üç əsas məqsədi var:
İdarəetmə tənzimləməsi
Mühasibat uçotu, bir şirkətin daxili resurslarını optimal şəkildə təqsim etməyə kömək edir. İş əməliyyatlarının, bölmələrin və şirkətin genişlənmə strateyalarının effektiv şəkildə planlanmasına imkan verir.
Büdcələmə
Mühasibat uçotu, bir şirkətin gəlir və xərclərini idarə etmək və büdcələmə hazırlamaq üçün məlumatları təmin edir. Bu, şirkətin planlarını və məqsədlərini yerinə yetirmək üçün strateji təyin etməyə kömək edir.
Mənimsəmə və İdarəetmə
Mühasibat uçotu, yeni layihələrin, məhsulların və xidmətlərin mənimsəmə və idarə edilmə prosesini tənzimləyir. Bu, şirkətin inkişafına və böyüməsinə kömək edir.
Naliyyətlərin İzlənməsi
Mühasibat uçotu, şirkətin naliyyətini izləmək, əməliyyatları təhlil etmək, təkmilləşdirmək və səhvləri düzəltmək üçün məlumatları təmin edir.
İşəgötürmə və mükafatlandırma
Mühasibat uçotu, əməkdaşların və işçilərin əmək haqqını və mükafatlandırılmasını tənzimləyir.
Maliyyə və mühasibat uçotu arasındakı fərqlər:
Mənbə
Maliyyə uçotu, maliyyə məlumatlarını xarici tərəflər üçün təqdim edir, əsasən finansal hesabatlarla işləyir və işin ümumi vəziyyətini göstərir. Mühasibat uçotu isə şirkətin daxili məlumatlarına fokuslanır, iç əməliyyatları idarə edir və performansı tənzimləyir.
Mənbəyə əsaslanma
Maliyyə uçotu əsasən finansal hesabatlarla işləyir, mühasibat uçotu isə daxili işləmələrlə və idarəetmə tənzimləməsi ilə məşğuldur.
Təhlilin məqsədi
Maliyyə uçotu, finansal məlumatların təhlilini həyata keçirir və şirkətin ümumi vəziyyətini göstərir. Mühasibat uçotu isə daxili iş proseslərini idarə etmək və performansı izləmək üçün istifadə olunur.
Nəticə
Maliyyə və mühasibat uçotu, şirkətlərin və təşkilatların effektiv idarə olunmasına və maliyyələrinin nəzarətə olunmasına kömək edən iki vacib prosesdir. Maliyyə uçotu, xarici tərəflər üçün maliyyə informasiyasını təmin edir və işin ümumi düzgünlüyünü yoxlamağa kömək edir. Mühasibat uçotu isə daxili əməliyyatları idarə etməyə və şirkətin daxili məqsədlərini həyata keçirməyə kömək edir.
Maliyyə və mühasibat uçotu xidmətindən yararlanmaq üçün linkə keçid edin.
18 sentyabr 2023, 17:45 0000, 00:00
