Ailə hüququ- Nikah müqaviləsi və Boşanma

Ailə hüququ nədir?

Ailə üzvləri arasındakı münasibətləri və bu münasibətlərin qanun tərəfindən tənzimlənməsini tədqiq edir. Bu sahə, bir ailənin qurulması, uşaqlara nəzarət, mirasın bölüşdürülməsi və bir çox məsələni əhatə edir. Bu blogda, ailə hüququnun əsas mənbələri və məsləhətlər haqqında əsaslı məlumatları sizə təqdim edəcəyik.

Ailə qanunları barədə ümumi anlayışlar

Nikah: Azərbaycanda nikah 18 yaşından sonra rəsmən qeyd edilə bilər. Bəzi xüsusi hallarda, 17 yaşında nikah bağlamağa icazə verilə bilər.

Boşanma: Ər və arvad arasında razılıq olması halında, onlar ayrılmağı qərar ala bilərlər. Bu prosesi məhkəmədə baş tutur və uşaqların müdafiəsi, maliyyə məsələləri kimi məsələlərə diqqət yetirilir.

Uşaq Hüquqları: Azərbaycanda uşaqların hüquqları təmin edilmişdir. Ayrılma zamanı, uşaqların müdafiəsi və nafqa məsələləri öncəlikli məsələlərdir.

Miras: Azərbaycan qanunlarına əsasən, bir şəxsin ölümü halında onun əmlakı öncəlikli olaraq onun ailə üzvlərinə təsadüf edir.

Ər və arvadın hüquqları: Azərbaycanda ər və arvad arasında bərabər hüquqlar və öhdəliklər qeyd olunmuşdur.

Ailənin Qorunması və Təhlükəsizliyi:

Azərbaycanda ailənin qorunması və təhlükəsizliyi üçün müxtəlif qanuni tədbirlər qəbul edilmişdir. Ailə üzvlərinin bir-birinə qarşı zorakılıqdan uzaq olması üçün qanunlar mövcuddur. Bu, həm fiziki, həm də psixoloji zorakılığı əhatə edir. Ailə içində zorakılığın qarşısını almaq məqsədilə dövlət müəssisələri və qeyri-hökumət təşkilatları birgə işləyir. Bu kimi hallarda təcili yardım xidmətləri, məsləhət xidmətləri və müstəqil yaşamağa kömək mərkəzləri təmin edilir. Ailə üzvlərinin təhlükəsizliyi və rifahı daim prioritət kimi qəbul edilir, və bu məqsədlə dövlət tərəfindən müxtəlif proqramlar və layihələr tətbiq edilir.

Mənbələr:

Məişət hüququ qanunları və normativ aktlar ölkədən ölkəyə dəyişə bilər, amma bir çox əsas prinsiplər ümumidir. Ailə qanunu mənbələri aşağıdakıları özündə əhatə edir:

Ailə qurma hüququ

Ailə qurma hüququ, evlilik müqaviləsi, və digər əhəmiyyətli məsələlərlə bağlı qanuni tələbləri müəyyənləşdirir.

Boşanma

Bu, hüquq sahəsində əhəmiyyətli bir mövzudur. Bu proses qanunlar tərəfindən tənzimlənir və ailə üzvləri arasında maddi və uşaq nəzarəti məsələlərini də əhatə edir. Ayrılma zamanı ailə üzvləri arasındakı əmlak bölüşdürməsi və nəzarəti sahələri də müzakirə olunur.

Uşaqların hüquqları

Uşaqların hüquqlarını və maraqlarını qorumağı da özündə əhatə edir. Uşaqların sağlamlığı, tərbiyəsi, təhsili və nəzarəti, hüquq sahəsində əsas bir məsələdir.

Miras hüquqları

Ailə üzvlərinin vəfatı halında mirasın bölüşdürülməsi və varislik haqqı da ailə hüququ sahəsindəki əhəmiyyətli məsələlərdəndir. Bununla yanaşı, ailə üzvləri arasında baş verən ayrılıq və ailədə dəyişiklik hallarını tənzimləyən qanunlar və prosedurlar mövcuddur. Qanunlar varislər arasındakı haqları və paylaşma qaydalarını təyin edir.

Ailə icması və müstəqillik

Ailə üzvləri arasındakı ünsiyyət və müstəqillik məsələləri də daxil olmaqla, ailənin rolu və funksiyaları haqqında ətraflı məlumat verilir. Burada, ailə içi iqtisadiyyat, maliyyə münasibətləri və azad iradə kimi mövzular önəmli bir yer tutur.

Ailə məsələləri hər ailə üzvünün hüquqi vəziyyətini və hüquqlarını qorumağa kömək edir. Əgər sizin ya da ailənizin bir məsələyə dair suallarınız və ya məsləhətə ehtiyacınız varsa, yekununda hüquqşünaslara müraciət etməyiniz məsləhət görülür.

Ailə Hüququ Məsələləri

Bir ailədə baş verə biləcək bəzi əsas məsələlər aşağıdakılardır:

Ayrılma: Bir ailənin dağılması və ayrılma hallarını tənzimləyir.
Nəzarət və müşayiət: Uşaqların nəzarəti və müşayiəti məsələləri də ailə hüququnun vacib bir hissəsidir.
Miras və intiqal: Mirasın bölüşdürülməsi və ailə üzvlərinin mal varlığının intiqalı da hüquqi məsələlərdəndir.
Ailədə zorakılıq və zərər: Ailə üzvləri arasında zorakılıq, zərər və təhlükə məsələləri də qanun tərəfindən qorunur.

Ailə qanunlarının bəzi beynəlxalq normaları

Dünya ərazisində ailə və ev üçün əlaqələrə dair məsələlərlə məşğul olan bir hüquq sahəsidir. Bu, ailələr və ev sahibləri arasında yaranan müxtəlif məsələləri ədalətə gətirmək, fərdlərin hüquq və maraqlarını qorumaq və ailə üzvlərinin bərpa edilməsini təmin etmək üçün hüquqi bir çərçivə təyin etməyə çalışır. İşte ailə hüququnun ümumi bir nəzəriyyəsi:

Evlilik və Boşanma: Ailələrin qurulması və dağılması ilə bağlı qanunlar tənzimlənir. Bu, evlilik lisenziyası almağın tələblərini, toqquşma mərasimlərini və boşanma hallarını daxil edir. Bu hüquq sahəsi, boşanma zamanı zülmdən xilas olmaq və ya qorumaq üçün qanuni tədbirləri daxil edir.

Uşaqların Həqiqi və Görmə Hakları: Ailə hüququ, ebeveynlərin ayrılması və ya boşanması zamanı uşaqların həqiqi və görüş haqlarını müəyyənləşdirmənin əsas məsələlərindən biridir. Məhkəmələr, uşağın yaşını, sağlamlığını və hər bir ebeveynin sabit mühit təmin edib-edilmədiyini dəyərləndirərək uşağın ən yaxşı maraqlarına cavab verən qərarlar verməyə çalışırlar.

Uşaq Dəstəyi: Ailə hüququnun bir hissəsi olan uşaq dəstəyi ödənişlərinin hesablanmasına dair təlimatlari müəyyən edir, non-qoymuş ebeveynlərin uşaqlarının tərbiyə olunması üçün maliyyə dəstəyi verməsini təmin edir. Bu təlimatlarda tipik olaraq hər iki ebeveynin gəliri və uşağın ehtiyacatları nəzərə alınır.

Qeyri-Ədli Evliliklərin Hüquqi Aspekrləri: Ailə hüquq evlilikin hüquqi prosedurlərini, evliliyin qopması halında əmlak bölüşməsini və ya ədli olmayan ailə müntəzəmliyini qəbul etmək üçün hüquqi çərçivə təyin edir.

Adopsiya: Ailə hüquq, bir uşağı qəbul etmənin qanuni prosesini tənzimləyir. Bu, bioloji valideynlərin hüquqlarının ləğv edilməsi və adoptiv valideynlərin qanuni valideyn hüquqlarının verilməsi prosedurlarını daxil edir.

Zorakılıq və İzlətçilik: Ailə hüquq, ailə mühitində zorakılıq və ya istismar hallarından şəxsi qorumaq üçün zorakılıq ərizələri və hüquqi rimediləri təmin etməkdə əhəmiyyətli bir rol oynayır.

Müavin Üzənmə və Yardım: Texnologiyaların əsaslı inkişafı ilə ailə hüququ, surrogatçılıq, in vitro fertilizasiya və digər müavin təbabətləri ilə bağlı məsələləri həll etmək üçün hüquqi çərçivələri müəyyənləşdirmək məcburiyyətində qalır. Bu tədbirlərin hansı valideynin hüquqlarını müəyyənləşdirmək üçün olduğunu qanuni çərçivə təşkil edir.

Uşaq Qorunma və Rifahı: Ailə hüquq, uşaqların hüquqlarını və rifahını qorumaq üçün qaydaları daxil edir, həmçinin valideynlərin və ya nəgləct və ya istismar hallarında valideynlərin hüquqlarının ləğv edilməsinə dair prosedurları daxil edir.

Nəticə

Məişət daxili hüquqların qorunması çox əhəmiyyətli bir məsələdir. Ailə hüququ məsələləri hər ailə üzvünün hüquqi vəziyyətini və hüquqlarını qorumağa kömək edir.. Ailə hüquqlarının qorunması ilə bağlı bir neçə əsas məqam var:

Nikah və boşanma

Nikah və ayrılma prosesi düzgün şəkildə idarə edilməlidir. Nikah və ayrılma sənədləri qanuni şəkildə hazırlanmalı və hüquqi statusları və öhdəlikləri aydın olmalıdır.

Uşaqların hüquqları

Uşaqlar ailənin bir hissəsidir və onların hüquqları və maraqları ən yüksək səviyyədə qorunmalıdır. Onların sağlamlığı, təhsili, və onlarla əlaqələri qanunla müəyyənləşdirilməlidir.

İntibah

Ailə üzvləri bir-birilə hörmət və əməkdaşlıq göstərməlidir. Fiziki və psixoloji zorakılığa qarşı qanuni tədbirlər görülməlidir.

Malların bölünməsi

Nikahdan sonra əldə edilmiş malların vəsaiti və bölünməsi qanuni şəkildə tənzimlənməlidir.

Qorunma qaydaları

Ailə üzvləri arasında qorunma qaydaları müəyyən edilməlidir ki, hər kəsin hüquqları və maraqları qorunmaya alınsın.

Bu məqamlar hüquqların qorunmasına, cəmiyyətdə ədalət və sabitlik yaratmağa kömək edir. Əgər sizin ya da ailənizin bir məsələyə dair suallarınız və ya məsləhətə ehtiyacınız varsa, yekununda hüquqşünaslara müraciət etməyiniz məsləhət görülür.